Kryteria wyboru przypadków orzecznictwa oraz wytyczne stylu podsumowań

Wstęp

Europejska Baza Danych Prawa Azylowego [European Database of Asylum Law (EDAL)] jest internetową bazą danych dotyczących orzecznictwa i interpretacji praw uchodźców oraz przyznawania azylu w 17 Krajach UE. Eksperci poszczególnych krajów wybiorą odpowiednie - reprezentatywne i sklasyfikowane przypadki orzecznictwa i zamieszczą je w bazie danych.   Podsumowania EDAL  są przygotowywane w oryginalnym języku orzeczeń i tłumaczone na j. angielski z podaniem odnośników/linków do oryginalnych orzeczeń, jeśli są dostępne w Internecie.

Cel Bazy Danych – Beneficjenci

Przypadki orzecznictwa dostępne na stronach EDAL będą miały znaczenie zarówno krajowe, jak i europejskie. W niektórych krajach EDAL stanowi narodową jurysprudencję, po raz pierwszy dostępną w Internecie w formacie otwartym i dostosowanym.

Bardziej ogólnie rzecz biorąc, baza ma na celu harmonizację dyrektyw i przepisów UE oraz szybszą i głębszą kooperację prawników w krajach UE.

Z bazy korzystać będą decydenci wszystkich poziomów, politycy, organizacje pozarządowe [NGO], prawnicy oraz pracownicy odpowiednich instytucji i agencji krajowych, europejskich i międzynarodowych.

Uwzględnione dyrektywy i przepisy UE

1. Dyrektywa dotycząca procedur przyznawania azylu 2005/85/WE i 2013/32/UE
2. Dyrektywa kwalifikacji 2004/83/WE i 2011/95/UE
3. Dyrektywa warunków przyjmowania 2003/9/WE i 2013/33/UE - w niektórych krajach, dyrektywa ta obejmuje analizę orzecznictwa w relacji prawa do pracy oraz decyzji administracyjnych, jako odrębnych w stosunku do decyzji związanych z udzielaniem azylu. Baza obejmie tylko decyzje wyselekcjonowane wg następujących kryteriów.
4. Dyrektywa dot. łączenia rodzin 2003/86/WE - ta dyrektywa nie ma wyłącznego zastosowania do uchodźców, jednak jej interpretacja na ogół będzie pomocna w sprawach uchodźców. Podobnie, jak przypadki, do których odnoszą się wyjątki akapitu pierwszego  Artykułu 8 , oraz akapitu trzeciego Artykułu 4, paragraf 1; przypadki objęte szczególnie tymi przepisami mogą nie być reprezentatywne dla uchodźstwa.
5. Dyrektywa o deportacji 2008/115/WE – w jej ogólnym zastosowaniu, nie dotyczy uchodźców i dodatkowej ochrony. Przypadki objęte tą dyrektywą mogą być pominięte, o ile w opinii krajowego eksperta nie mają one wyjątkowego wpływu na sytuację i ochronę wnioskodawców.
6. Rozporządzenie Dublin 343/2003 i 604/2013 - Rozporządzenie Dublin III odnosi się do znacznej ilości orzecznictwa opartego na faktach, o przyśpieszonym trybie i sprawowanego przez  kilka organów administracji. EDAL koncentruje się pierwotnie na przypadkach dotyczących zastosowania lub interpretacji  samego przepisu lub wynikających albo istotnych przypadkach rozpatrywanych przez ETPCz (Europejski Trybunał Praw Człowieka) oraz TSUE (Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej), takich jak: Sprawa C 245/11 K przeciwko Bundesasylamt; C-493/10 N. S. przeciwko Sekretarz Stanu w Departamencie Spraw Wewnętrznych; C-411/10 ME i inni przeciwko Komisarz ds Uchodźców; Skarga do ETPCz nr 30696/09 MSS przeciwko Belgii i Grecji.

Przypadki, podlegające uwzględnianym przez EDAL regulacjom, nie muszą się na nie bezpośrednio powoływać, ani też regulacje te nie muszą stanowić centralnej osnowy postępowania; uwzględniane przepisy są definiowane jako “Stosowne przepisy UE”.

Przypadki objęte innymi narzędziami legislacyjnymi, np. Dyrektywą o handlu ludźmi, są również objęte bazą danych na podstawie fundamentalnego znaczenia dla Powszechnego Europejskiego Systemu Azylowego (PESA) [ang. CEAS].

Eksperci krajowi

Krajowi eksperci ds bazy EDAL powinni posiadać głęboką wiedzę prawniczą, znajomość prawa i procedur odnośnych krajów, jak również świadomość przypadków już zgłoszonych do bazy EDAL. Wymogi te są zasadnicze ze względu na:

• Zasadę nie-dublowania wpisów
• Identyfikację i podsumowania przypadków charakterystycznych lub kontrowersyjnych w stosunku do uprzednio zgłoszonych w systemie EDAL
• Wypracowanie spójności i porównań w ramach objętych jurysdykcji.

W celu poprawnej klasyfikacji i definicji podsumowań dla między-krajowych porównań, konieczna jest dokładna znajomość kluczowych terminów EDAL oraz instrumentów PESA.

Zasady wyboru przypadków orzecznictwa

A.      Wybrane przypadki orzecznictwa muszą stanowić wyraźny efekt działania danej jurysdykcji, to znaczy orzeczenie z zastosowaniem konkretnego przepisu prawa oraz ewidentnym usprawiedliwieniem decyzji i infrastruktury. Objęte np. mogą być przypadki, które wpłynęły na zmianę przepisów na poziomie krajowym. Aby baza danych stanowiła dokładne i zrównoważone źródło wiedzy o stanie jurysdykcji danego kraju, istotne jest, aby wybierać przypadki o rozstrzygnięciach na korzyść lub na nie-korzyść  wnioskodawcy.

B.      Wybrane przypadki orzecznictwa mogą:

• Stanowić przykłady ewolucji lub wstecznictwa w interpretacji przepisów UE;
• Stanowić potwierdzenie krajowych interpretacji przepisów UE;
• Dotyczyć zastosowania lub interpretacji kontrowersyjnych lub rzadko stosowanych przepisów UE;
• Potencjalnie stanowić pozytywny lub negatywny przykład dla innych krajów UE
• Być rozstrzygane w oparciu o krajowe przepisy, które różnią się od przepisów UE;
• Stanowić przykład wyraźnego wpływu lub nawiązywać do innych jurysdykcji w ramach UE;
• Analizować zakres lub metodę transpozycji elementów europejskiego dorobku prawnego na rodzimy grunt systemu prawnego.

C.      Gdzie jest to stosowne, wysłane do bazy przypadki powinny odzwierciedlać decyzje ETPCZ i TSUE. Wybrane przypadki mogą:

• Być oparte lub implementować konkretne rozstrzygnięcia europejskie;
• Wskazywać na różnice w stosunku do precedensów europejskich;
• Na poziomie krajowym, stanowić kwalifikacje do zastosowań/odniesień dla ETPCZ i TSUE;
• Analizować krajowe sposoby interpretacji orzecznictwa ETPCZ i TSUE; oraz/lub
• Naśladować rozstrzygnięcia ETPCZ lub TSUE.

D.      Uwzględnione przypadki mogą podkreślać luki w ochronie uchodźców,  sprawowanej przez państwa członkowskie lub demonstrować przykłady wyższych standardów państw członkowskich w porównaniu ze standardami UE. Należy również pamiętać o innych możliwościach prawa azylowego i prawa uchodźców w państwach członkowskich. Na przykład, każde państwo członkowskie jest sygnatariuszem Konwencji Genewskiej z 1951 r., na temat statusu uchodźców, a wiele z tych państw ratyfikowało traktaty unijne, takie jak Konwencja o torturach.  Reprezentowane w bazie powinny być również przypadki zastosowań wytycznych Wysokiego Komisarza ONZ ds Uchodźców.

E.       Zgłoszone przypadki NIE powinny:

• Ograniczać się tylko do decyzji sądów wyższej instancji.O ile wpływ stanu wiedzy prawnej na decyzje sądów jest znaczny i przyczynia się do rozumienia europejskich rozwiązań azylowych, można brać pod uwagę rozstrzygnięcia sądów prawa lub sądów polubownych na równi z rozstrzygnięciami sądów wyższej instancji. Jednakże, ponieważ baza zasadniczo skupia rozstrzygnięcia orzecznictwa krajowego, decyzje administracyjne sądów pierwszej instancji nie są brane pod uwagę. Rozstrzygnięcia sądów niższej instancji lub trybunałów, które dotyczą interesujących nas aspektów prawnych, a które są obalane przez sądy wyższej instancji, mogą być włączone do bazy z wyraźną adnotacją o obaleniu takiej decyzji.
• Rozstrzygnięcia polegające na specyficznej dla kraju rozstrzygania informacji [Country of Origin Information (COI)]. Przypadki orzecznictwa biorące pod uwagę podejście lub dostęp do informacji COI mogą być włączone do bazy danych, na przykład wtedy, kiedy rozstrzygający ustalają wyraźne zasady dostępu do informacji COI. Baza danych jest zbiorem orzeczeń, które dotyczą raczej prawa, niż faktów.
• Orzecznictwo skupione na specyficznej dla danej sprawy wiarygodności. Przypadki, których znaczny zakres koncentruje się na ustaleniu wiarygodności, zasadniczo nie stanowią wartości dla bazy, czyli nie interpretują prawa unijnego. Jednakże, orzeczenia o zaawansowanych zasadach dot. materiału dowodowego i standardów dowodowych z uwzględnieniem waloru wątpliwości lub posługujące się metodami uwiarygodnienia wnioskodawcy są interesujące i powinny być włączone do bazy.
• Decyzje wstępne, które nie odnoszą się do kwestii prawnych

Wytyczne stylu

Ponieważ baza danych ma na celu zróżnicowaną i szeroką rzeszę użytkowników UE, używany język powinien być zrozumiały dla wszystkich odbiorców. Należy stosować następujące zasady:

• Podsumowania orzeczeń powinny być strukturalizowane, zorganizowane i zawierać wystarczające i wyraźne słownictwo.
• Należy unikać długich wywodów, na przykład " Sędzia X przychylił się do opinii, że ... " lub "Sąd rozważył ewentualność....";
• Unikać łacińskich zwrotów;
• Unikać terminologii i frazeologii specyficznych dla danego kraju, np. uzasadnienia wyroków w Wielkiej Brytanii i Irlandii powinny być przystępne dla użytkowników zajmujących się tylko prawem cywilnym;
• Używać sformułowania "wnioskodawca z kraju x";
• Używać raczej sformułowania "wnioskodawca" zamiast "Pan X";
• Jeśli to możliwe, używać strony czynnej zamiast biernej;
• Zachować spójność i dokładność opisów orzeczeń i powodów, apelacji itp. używając odpowiednio określeń "wnioskodawca" lub "apelujący" itd.
• Usunąć z podsumowań wszelkie odniesienia do danych osobowych, jak nazwisko powoda, adres, nazwiska i adresy osób związanych z powodem;
• Zgodnie z prawem UE i przepisami krajowymi, aby zamieścić w bazie oryginalne wyroki i utworzyć do nich odniesienia/linki, muszą one być zupełnie anonimowe.

Podsumowania orzeczeń nie powinny przekraczać 1000 słów, chyba że jest to absolutnie konieczne i wtedy nie powinny przekroczyć 1350 słów. Podsumowania nie muszą odnosić się do każdego aspektu lub zagadnienia wybranego orzeczenia, ale tylko aspektu/zagadnienia znamiennego i stosownego do wymagań bazy danych. 

Używanie słów kluczowych

Dokładne i spójne używanie słów kluczowych jest rzeczą zasadniczą dla utrzymania spójności orzeczeń i wprowadzenia odniesień/linków terminologii CEAS [PESA], co umożliwia i ułatwia analizę porównawczą. Kluczowe terminy systemu EDAL zaczerpnięto z terminologii używanej w dyrektywach i przepisach lub innych źródłach oficjalnych, jak UNHCR [Wysoki Komisarz ONZ ds Uchodźców] oraz IOM [obiegówki biurowe] Terminologia taka powinna być używana zarówno w treści głównej, jak i nagłówkach podsumowań. Zatem, na przykład zamiast używać określenia "dziecko bez opieki", należy użyć określenia "uchodźca nieletni", zamiast "centrum przyjęć" - "centrum opieki" ,  nie "wewnętrzne schronienie alternatywne", ale  "bezpieczna enklawa wewnętrzna" itp. 

Szablon podsumowania orzeczenia

Do zamieszczania przypadków orzeczeń przygotowano specjalny szablon. Aby utrzymać spójność bazy danych, eksperci krajowi powinni ściśle przestrzegać reguł tego szablonu. Strona jest dopiero w przygotowaniu, po zakończeniu przygotowań będzie możliwe bezpośrednie wysyłanie przypadków z użyciem jednakowego formatu.

Perspektywa krajowa

Perspektywa krajowa stanowi zarys prawnego systemu poszczególnych krajów w aspekcie zagadnień azylowych i subsydiowanej ochrony praw uchodźców, uwarunkowań i apelacji, włącznie z: 

• Możliwościami przyjęcia, aplikowania o azyl (punkt graniczny, urząd emigracyjny, policja,  wydzielone biuro obsługi /agencja ds uchodźców. Możliwościami wnioskowania o azyl w ośrodkach zatrzymań.
• Wyjaśnieniem odnośnych systemów  prawa cywilnego i powszechnego.
• Wyszczególnieniem placówek administracyjnych lub sądów dla uchodźców: ich struktury, składu, funkcjonowania, sytemu pomocy prawnej, systemu dochodzeń.
• Wyszczególnieniem struktur i mechanizmów apelacyjnych.
• Wyszczególnieniem apelacyjnych instrumentów zawieszania wymiaru sprawiedliwości.
• Prawem do reprezentacji i dostępu do pomocy prawnej.
• Wszelką, specyficzna dla danego kraju, frazeologią orzeczeń.

Aby zapewnić aktualność terminologii, dział perspektywy krajowej wymaga okresowych aktualizacji, szczególnie w odniesieniu do legislacji PESA. Wszelkie poprawki legislacyjne powinny odzwierciedlać:

• zmiany w narodowych strukturach poziomów, wynikające z  odnośnych zmian międzynarodowych lub;
• możliwości dostosowań lub transpozycji oryginalnych lub skorygowanych dyrektyw i przepisów.