Ελλάδα – 2η Ειδική Επιτροπή Προσφυγών, 19 Ιανουάριος 2012, A.R. κατά Προϊσταμένου Ασφάλειας και Τάξης του Υπουργείου (πρώην) Δημόσιας Τάξης, αρ. φ. 95/51447

Country of Decision:
Country of Applicant:
Date of Decision:
19-01-2012
Citation:
Αριθμός Απόφασης 95/51447
Court Name:
2η Ειδική Επιτροπή Προσφυγών, Υπουργείου Προστασίας του Πολίτη
National / Other Legislative Provisions:
Greece - Σύμβαση της Γενεύης 1951 Νομοθετικό Διάταγμα 3989/1959 (Geneva Convention 1951 Legislative Decree)
Greece - Προεδρικό Διάταγμα 96/2008 (Presidential Decree)
Greece - Presidential Decree No. 114/2010 entitled 'Refugee status: single procedure for foreigners and stateless persons'
Greece - Κώδικα Διοικητικής Διαδικασίας (νόμος 2690/ 1999) (Administrative Procedure Code)
Greece - Minister for Citizen Protection No. 5401/3-505553
Greece - Minister for Citizen Protection No. 4000/1/70-a (Gov. 1725/2.8.2011 B)
Greece - Law 3068/2002 - Article 15
Printer-friendly versionPrinter-friendly versionPDF versionPDF version
Headnote: 

Δεν πιθανολογείται εύλογα η ύπαρξη αντικειμενικού φόβου. Δεν πιθανολογείται ως εύλογη η δίωξη. Κρίνεται ως εύλογη η πιθανότητα σε περίπτωση επιστροφής ο προσφεύγων να υποχρεωθεί να διαβιεί ως εσωτερικώς εκτοπισμένος υπό συνθήκες εξαθλιώσεως, διότι δε διαθέτει το αναγκαίο οικογενειακό δίκτυο που θα βοηθούσε στην κοινωνική και οικονομική επανένταξή του στην πατρίδα του. Η έκθεση σε ακραίες συνθήκες διαβίωσης συνιστούν εξευτελιστική μεταχείριση και η απέλαση ατόμου προς χώρα όπου θα υποβαλλόταν σε τέτοιες συνθήκες παραβιάζει το άρ. 3 της ΕΣΔΑ. Χορήγηση καθεστώτος επικουρικής προστασίας.

Facts: 

Ο προσφεύγων είναι hazaraαπό την πόλη ShekAliτης επαρχίας Parwanτου Αφγανιστάν. Έφυγε από τη χώρα του με την οικογένειά του το 1992-3 σε ηλικία 4-5 ετών, έμεινε περί τα 10 χρόνια στο Ιράν και το Σεπτέμβριο του 2004 ήρθε στην Ελλάδα. Στο Αφγανιστάν η οικογένειά του είχε κτηματικές διαφορές με ένα γείτονα που λεγόταν Χαμζά, ο γιος του οποίου σκοτώθηκε και ο Χαμζά κατηγόρησε για το φόνο την οικογένεια του προσφεύγοντα. Ο πατέρας του προσφεύγοντα σκοτώθηκε ενώ οι γιοι του Χαμζά απείλησαν την οικογένειά του. Η οικογένεια αναχώρησε για Μπαμιάν, έπειτα για Τσαρικάρ, όπου δεν έμειναν λόγω έχθρας μεταξύ τατζίκων και hazara, και τέλος πήγαν στην επαρχία Γκαζνί όπου πλειοψηφούσαν οι hazaraαλλά κι εκεί δεν τους ήθελαν επειδή δεν ήταν ντόπιοι και αντιδρούσαν οι kuchi. Στη διαδρομή κινδύνεψε η ζωή του προσφεύγοντα και του αδελφού του που τραυματίστηκε από σφαίρες. Κατά την άποψη του προσφεύγοντα δράστης ήταν ο Χαμζά. Η οικογένεια κατέφυγε στο Ιράν. Ο προσφεύγων απελάθηκε τρεις φορές αλλά κάθε φορά επέστρεφε στο Ιράν. Φοβούμενος μην απελαθεί ξανά έφυγε από το Ιράν και ήρθε στην Ελλάδα. Την 1/3/2005 υπέβαλε αίτηση ασύλου, επί της οποίας εξεδόθη η υπ’ αριθ. 95/51447 από 8/11/2005 απόφαση του Γενικού Γραμματέα του τότε Υπουργείου Δημόσιας Τάξης, η οποία την απέρριψε. Κατ’ αυτής, ο προσφεύγων ήσκησε την από 7/3/2006 προσφυγή, για την εξέταση της οποίας έλαβε χώρα προφορική εξέταση του προσφεύγοντα στις 17/11/2011.

Decision & Reasoning: 

Η Επιτροπή πιθανολόγησε ως αληθείς τους ισχυρισμούς του προσφεύγοντα. Αναφέρθηκε διεξοδικά στην κατάσταση της εθνοτικής ομάδας των hazara, δέχθηκε ότι τα μέλη της ομάδας αυτής έχουν υποστεί συστηματικές διακρίσεις οι οποίες συνεχίζονται έως και σήμερα, ότι υπάρχει μακροχρόνια ιστορία εθνοτικών συγκρούσεων μεταξύ hazaraκαι kuchi, ότι οι εσωτερικά εκτοπισμένοι οι οποίοι προσπαθούν να διεκδικήσουν ξανά την περιουσία τους είναι πιθανό να αντιμετωπίσουν συγκρούσεις για τη γη και τους καρπούς. Ωστόσο, κατά την Επιτροπή, δεν πιθανολογείται εύλογα ότι εν προκειμένω υφίσταται «αντικειμενικός φόβος», διότι ο κίνδυνος ανεύρεσης, πιθανής δίωξης και φόνευσης του προσφεύγοντα κατά την επιστροφή του είναι ιδιαίτερα απομακρυσμένος λόγω της παρέλευσης μεγάλου χρόνου και της πλήρους φυσιογνωμικής αλλαγής του από παιδί 4-5 ετών σε ενήλικα. Επίσης δεν πιθανολογείται ως εύλογη η «δίωξη» του προσφεύγοντα διότι, σύμφωνα με την Επιτροπή, ο ίδιος ήταν πολύ μικρός τότε για να έχει ευθύνη για την αντιπαράθεση της οικογένειάς του με άλλη οικογένεια και η πιθανότητα να τον ανεύρει ο διώκτης του μετά από 19 και πλέον χρόνια απουσίας του από τη χώρα είναι απομακρυσμένη. Ως εκ τούτου η Επιτροπή αποφάσισε να μην προχωρήσει στην εξέταση των άλλων προϋποθέσεων του άρθρο 1Α2 της Σύμβασης της Γενεύης του 1951 με την αιτιολογία ότι η μη πλήρωση έστω κι ενός στοιχείου του ορισμού του πρόσφυγα οδηγεί σε μη αναγνώριση σε αυτόν αυτού του καθεστώτος. Ακολούθως η Επιτροπή προχώρησε στην εξέταση των προϋποθέσεων χορήγησης καθεστώτος επικουρικής προστασίας. Έκρινε αρχικώς ότι δεν συντρέχει κίνδυνος ο προσφεύγων να υποστεί θανατική ποινή ή εκτέλεση (περ. α’), ούτε κίνδυνος για τη ζωή ή τη σωματική του ακεραιότητα λόγω αδιάκριτης βίας (περ. γ’). Εν σχέσει με την περ. β’ του άρθρου 15 της Οδηγίας, η Επιτροπή ανέφερε ότι στο Αφγανιστάν οι εσωτερικώς εκτοπισμένοι εκτίθενται σε εξαιρετικά δυσχερείς συνθήκες (έλλειψη στέγασης, φαγητού, πρόσβασης σε πόσιμο νερό, σε συνθήκες υγιεινής, μη επαρκή ιατροφαρμακευτική περίθαλψη, μη πρόσβαση στην εκπαίδευση και την εργασία, γενικές συνθήκες ανασφάλειας), που υπό το πρίσμα του άρθρου 3 της Ε.Σ.Δ.Α. και της πρόσφατης νομολογίας του Ε.Δ.Δ.Α. (M.S.S. κατά Βελγίου και Ελλάδας) εμπίπτουν στο πεδίο του ορισμού «εξευτελιστική μεταχείριση». Επιπλέον, εν σχέσει με τη δυνατότητα μετεγκατάστασης η Επιτροπή ανέφερε ότι πρέπει να εξετάζεται ο εύλογος χαρακτήρας αυτής σε εξατομικευμένη βάση, συνεκτιμώντας τη διαθεσιμότητα των παραδοσιακών μηχανισμών στήριξης, τη διαθεσιμότητα των βασικών υποδομών και την πρόσβαση σε βασικές υπηρεσίες, την ικανότητα συντήρησης των ενδιαφερόμενων, συμπεριλαμβανομένων των ευκαιριών διαβίωσης, το ποσοστό εγκληματικότητας και ανασφάλειας και το μέγεθος της εκτόπισης στην περιοχή μετεγκατάστασης, σε περίπτωση δε που ένα άτομο δεν έχει κανένα συγγενικό δεσμό και δεν είναι σε θέση να επωφεληθεί από κάποιο ανεπίσημο κοινωνικό δίκτυο προστασίας (ευρύτερη οικογένεια ή φυλή), δεν θα πρέπει να θεωρείται ως εύλογη επιλογή η εσωτερική μετεγκατάσταση. Έτσι, η Επιτροπή έκρινε ότι, καθώς ο προσφεύγων, ορφανός και χωρίς συγγενείς με σταθερή κατοικία στο Αφγανιστάν, δεν διαθέτει το αναγκαίο οικογενειακό δίκτυο που θα βοηθούσε στην κοινωνική και οικονομική επανένταξή του στην πατρίδα του, είναι εύλογη την πιθανότητα, σε περίπτωση επιστροφής του, να υποχρεωθεί να διαβιεί ως εσωτερικώς εκτοπισμένος υπό ακραίες κοινωνικές συνθήκες (συνθήκες εξαθλιώσεως). Για το λόγο αυτό, η Επιτροπή, κρίνοντας ότι η απέλαση ατόμου προς χώρα όπου θα υποβαλλόταν σε τέτοιου είδους συνθήκες παραβιάζει το άρθρο 3 της Ε.Σ.Δ.Α., έκρινε ότι πρέπει να χορηγηθεί στον προσφεύγοντα καθεστώς επικουρικής προστασίας, σύμφωνα με το άρθρο 15 παρ. 2 περ. β’ και το άρθρο 18 του Π.Δ. 95/2008, το οποίο μεταφέρει στο ελληνικό δίκαιο αντίστοιχα τα άρθρα 15 και 18 της Οδηγίας 2004/83/ΕΚ του Συμβουλίου της 26ης Απριλίου 2004.

Outcome: 

Τυπικά δεκτή η προσφυγή. Απόρριψη αιτήματος αναγνώρισης της ιδιότητας του πρόσφυγα. Αναγνώριση καθεστώτος επικουρικής προστασίας για δύο (2) χρόνια.

Observations/Comments: 

Κρίνεται ως ιδιαίτερα σημαντική η χορήγηση καθεστώτος επικουρικής προστασίας επί τη βάσει της περίπτωσης β’ του άρθρου 15 της Οδηγίας 2004/83/ΕΚ του Συμβουλίου της 29ης Απριλίου 2004, η οποία αναφέρεται σε «βασανιστήρια ή απάνθρωπη ή εξευτελιστική μεταχείριση ή τιμωρία του αιτούντος στη χώρα καταγωγής του», καθώς δέχεται ότι εμπίπτει στον όρο «εξευτελιστική μεταχείριση» η υποβολή σε ακραίες κοινωνικές συνθήκες (παραβίαση κοινωνικών δικαιωμάτων), όπως η έλλειψη στέγασης και φαγητού, η μη πρόσβαση σε πόσιμο νερό και σε συνθήκες υγιεινής, η μη επαρκής ιατροφαρμακευτική περίθαλψη, η μη πρόσβαση στην εκπαίδευση και στην εργασία, οι γενικές συνθήκες ανασφάλειας.

Επίσης σημαντική κρίνεται η εκτενής αναφορά στην απόφαση του Ε.Δ.Δ.Α., M.S.S. κατά Βελγίου και Ελλάδας, 21/1/2010 (προσφυγή υπ’ αρ. 30696/09), προκειμένου να ενισχυθεί η υπαγωγή των ακραίων συνθηκών διαβίωσης στον όρο «εξευτελιστική μεταχείριση», αλλά και να κριθεί τελικά ότι τυχόν απέλαση του προσφεύγοντα στη χώρα καταγωγής του στην οποία ενδέχεται να υποβληθεί σε τέτοιες συνθήκες συνιστά παραβίαση του άρθρου 3 της Ε.Σ.Δ.Α. και ταυτόχρονα πληροί το γράμμα του άρθρου 15 παρ. 2 περ. β’ του Π.Δ. 95/2008 (άρθρο 15 περ. β’ της Οδηγίας 2004/83/ΕΚ του Συμβουλίου της 26ης Απριλίου 2004).

Σύνθεση Επιτροπής :

Α. Κ. υπάλληλος Υπουργείου Εσωτερικών, αναπληρ. Πρόεδρος,

Β. Α.εκπρόσωπος της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες, τακτικό μέλος,

Σ. Α., νομικός, επιλεγμένος από το σχετικό κατάλογο που κατήρτισε η ΕΕΔΑ, τακτικό μέλος

Other sources cited: 

- US Central Intelligence Agency, CIA Factbook: Afghanistan, 18/10/2010

- Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες, Κατευθυντήριες οδηγίες για την αξιολόγηση των αναγκών διεθνούς προστασίας των αιτούντων άσυλο από το Αφγανιστάν, 17/12/2010

- UNHCR, Eligibility Guidelines for assessing the international protection needs of asylum seekers from Afghanistan, July 2009

- Integrated Regional Information Networks (IRIN), Afghanistan: Kuchi minority complain of marginalization, 23/11/2010

- Internal Displacement Monitoring Centre (IDMC), Afghanistan: Need to minimize new displacement and increase protection for recently displaced in remote areas, 11/4/2011

- Home Office, Country of Origin Information Report: Afghanistan, 11/10/2011

- Asylum Aid, Women's asylum news: Issue No. 70, November/December 2007, 7/11/2007, Issue No. 70