Ελλάδα – To Συμβούλιο της Επικρατείας – 4527/2014

Printer-friendly versionPrinter-friendly versionPDF versionPDF version
Headnote: 

Η αιτούσα ζητούσε να ακυρωθεί η απόφαση του Γενικού Γραμματέα του Υπουργείου Δημοσίας Τάξης, σύμφωνα με την οποία απερρίφθη η προηγούμενη αίτησή της για αναγνώριση της ίδιας και του ανήλικου τέκνου της ως πρόσφυγες. Το Συμβούλιο της Επικρατείας απέρριψε την παρούσα αίτηση καθώς η αιτούσα επικαλέστηκε οικονομικούς λόγους για την αποχώρησή της από τη Συρία και δια ταύτα δεν συνέτρεχε νόμιμη περίπτωση αναγνώρισης της ίδιας και του τέκνου της ως προσφύγων. 

Facts: 

Η αιτούσα, παλαιστινιακής καταγωγής, κάτοικος Συρίας, εισήλθε λαθραία στην Ελλάδα τον Νοέμβριο του 2004 μαζί με τον ανήλικο γιό της, συνελήφθη και εξεδόθη εις βάρος της απόφαση διοικητικής απέλασης, η οποία ανεστάλη προσωρινά για ανθρωπιστικούς λόγους. Στη συνέχεια, η αιτούσα, επιχείρησε να αναχωρήσει από την Ελλάδα τον Ιανουάριο του 2005, κάνοντας χρήση πλαστού ταξιδιωτικού εγγράφου, και πάλι συνελήφθη και εξεδόθη εις βάρος της απόφαση διοικητικής απέλασης.

Τον Ιανουάριο του 2006, η αιτούσα υπέβαλε αίτημα ασύλου δηλώνοντας ότι εγκατέλειψε την χώρα της συνήθους διαμονής της προκειμένου να διασφαλίσει καλύτερες συνθήκες διαβίωσης για ένα από τα τέσσερα τέκνα της, το οποίο είχε ταξιδέψει μαζί της. Ο σύζυγός της με τα υπόλοιπα τρία τέκνα της βρισκόταν στη Συρία. Ο τελικός προορισμός της αιτούσης ήταν η Σουηδία, όπου είχε γνωστούς που θα μπορούσαν να της προσφέρουν βοήθεια. Δήλωσε επίσης ότι στη Δαμασκό δεν αντιμετώπιζε κάποιο πρόβλημα και ότι θα μπορούσε να επιστρέψει στη Συρία σε περίπτωση ανάγκης.

Η Επιτροπή που εκδίκαζε την υπόθεση στο Συμβούλιο της Επικρατείας ζήτησε διευκρινίσεις από την Ύπατη Αρμοστεία των Ηνωμένων Εθνών και το Υπουργείο Εξωτερικών σχετικά με το εάν η Συρία δέχεται να δεχθεί πίσω την αιτούσα και τον γιό της και με ποιο καθεστώς. 

Το Μάρτιο του 2007, η Επιτροπή συνήλθε εκ νέου και λαμβάνοντας υπόψιν τις κατευθυντήριες οδηγίες του Οκτωβρίου 2002 από την Ύπατη Αρμοστεία των Ηνωμένων Εθνών σχετικά με την εφαρμογή της Συνθήκης της Γενεύης, γνωμοδότησε ότι η αιτούσα, καταγεγραμμένη στο UNRWA στη Συρία δεν δικαιούται να υπαχθεί στο προστατευτικό καθεστώς του άρθρου 1Α της Σύμβασης του 1951, καθώς οι Παλαιστίνιοι που διαμένουν στη Συρία απολαμβάνουν των δικαιωμάτων των Σύριων πολιτών πλην αυτών του εκλέγειν και εκλέγεσθαι και του δικαιώματος στην ιθαγένεια. 

Decision & Reasoning: 

Σύμφωνα με το άρθρο 1Α της Διεθνούς  Συμβάσεως της Γενεύης, ως πρόσφυγας νοείται κάθε πρόσωπο το οποίο «συνεπεία δικαιολογημένου φόβου διώξεως λόγω φυλής, θρησκείας, εθνικότητας, κοινωνικής τάξεως ή πολιτικών πεποιθήσεων ευρίσκεται εκτός της χώρας της οποίας έχει την υπηκοότητα και δεν δύναται, ή λόγω του φόβου τούτου, δεν επιθυμεί να απολαύη της προστασίας της χώρας τούτης, ή εάν μη έχον υπηκοότητα τινά και ευρισκόμενον συνεπεία τοιούτων  γεγονότων εκτός της χώρας της προηγούμενης συνήθους αυτού διαμονής δεν δύναται ή, λόγω του φόβου τούτου δεν επιθυμεί να επιστρέψη εις αυτήν». Σύμφωνα δε με την παρ. Δ του ίδιου άρθρου 1 «Η Σύμβασις αύτη δεν εφαρμόζεται επί προσώπων άτινα απολαύουν σήμερον προστασίας ή συνδρομής παρεχομένης ουχί υπό του Υπάτου Αρμοστού των Ηνωμένων Εθνών δια τους πρόσφυγας αλλά εκ μέρους ετέρου οργάνου ή Οργανισμού των Ηνωμένων Εθνών. Όταν η ως άνω προστασία ή συνδρομή παύση παρεχομένη διά οιανδήποτε αιτίαν χωρίς συγχρόνως να έχει οριστικώς ρυθμισθή η τύχη των προσώπων τούτων, συμφώνως προς τας υπό της Γενικής Συνελεύσεως των Ηνωμένων Εθνών ληφθείσας σχετικάς αποφάσεις, τα πρόσωπα ταύτα θα απολαύουν αυτομάτως των εκ της Συμβάσεως ταύτης απορρεόντων ευεργετημάτων».

Επειδή, κατά την έννοια των ανωτέρω διατάξεων, πρόσωπα που απολαύουν προστασίας ή συνδρομής από όργανο ή Οργανισμό των Ηνωμένων Εθνών, όπως, εν προκειμένω, η Υπηρεσία Αρωγής και Έργων για τους Παλαιστίνιους Πρόσφυγες στην Εγγύς Ανατολή (UNRWA), εξαιρούνται από το πεδίο εφαρμογής της Σύμβασης της Γενεύης του 1951. Και προβλέπεται μεν, στο β΄ εδάφιο του προαναφερθέντος άρθρου 1 Δ, ότι η παύση της προστασίας ή συνδρομής αυτής, για οποιονδήποτε λόγο – εφόσον δεν έχει ρυθμιστεί οριστικά η τύχη τους σύμφωνα με τις αποφάσεις της Γενικής Συνέλευσης του Ο.Η.Ε – έχει ως αυτόματη συνέπεια την απόλαυση των ευεργετημάτων που απορρέουν από την εν λόγω Σύμβαση, όταν, όμως, η παύση οφείλεται σε αναχώρηση του ενδιαφερομένου προσώπου από τη ζώνη δραστηριοποίησης του Οργανισμού (εδώ της UNRWA), εναπόκειται στις εθνικές αρχές να εξακριβώνουν, διατυπώνοντας εξατομικευμένη κρίση, εάν η αναχώρηση δικαιολογείται από λόγους που εκφεύγουν του ελέγχου του προσώπου και είναι ανεξάρτητοι της βουλήσεώς του, όπως σε περίπτωση προσωπικών συνθηκών σοβαρής ανασφάλειας και αδυναμίας του Οργανισμού να διασφαλίσει συνθήκες διαβιώσεως σύμφωνα προς την αποστολή του, ή οφείλεται σε δικές του ενέργειες.

Στη συγκεκριμένη περίπτωση, όπως προκύπτει ιδίως από τους ισχυρισμούς της αιτούσης και τις γνωμοδοτήσεις της αρμόδιας Επιτροπής, οι λόγοι αναχώρησης από τη ζώνη δραστηριοποίησης της UNRWA της αιτούσης και του τέκνου της, καταγεγραμμένων στην εν λόγω Υπηρεσία, δεν ανάγονταν σε ατομικό φόβο δίωξης ή αδυναμία ασφαλούς και αξιοπρεπούς παραμονής στην περιοχή, αλλά στην επιθυμία της ιδίας να εξασφαλίσει καλύτερες συνθήκες διαβιώσεως, δεν υφίστατο δε εμπόδιο επιστροφής της σε αυτή, όπως δέχθηκε η ίδια και. 

Outcome: 

Αίτηση απορρίφθηκε.

Observations/Comments: 

This case summary was written by Angeliki Kotsidou, a LPC student at BPP University. 

The summary was proof read by Stefania Kokkosi.

Other sources cited: